Szkółki truskawek zajmują się produkcją sadzonek przeznaczonych do uprawy w gospodarstwach, na plantacjach, działkach zarówno w małych gospodarstwach jak również w takich, gdzie ich hodowla odbywa się na skalę przemysłową. Ze względu na dużą konkurencję na rynku truskawek każda szkółka prowadząca sprzedaż sadzonek musi spełniać szereg formalnych kryteriów a przede wszystkim ma obowiązek wyhodowania wysokiej jakości sadzonek z których będą owoce o znakomitych walorach smakowych i zdrowotnych.
Charakterystyka szkółek truskawek
Każda szkółka aby mogła istnieć konieczna jest zgoda na jej prowadzenie uzyskana od Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa w skrócie PIORIN.
Inspekcja ta zajmuje się dokładnym badaniem podłoża, na którym sadzonki truskawek są hodowane a także zbiera szereg informacji na temat możliwości wyhodowania najlepszego gatunku odpornego na pleśń i szkodniki. Przedsiębiorcy prowadząca szkółkę mają obowiązek spełnienia szeregu wytycznych, które dopiero umożliwią im rozpoczęcie sadzenia truskawek na szeroką skalę. Instytut PIORIN każdego roku bada przygotowane sadzonki a także glebę przed posadzeniem roślin w której rosną – zarówno przed ich sadzeniem jak i po nim – w fazie tzw. wzrostu.
Badania odbywają się każdego roku, dotyczą gatunków, które są sadzone każdego roku jak również tych nowych, które pojawiają się po uzyskaniu niezbędnych licencji i uprawnień do ich masowej produkcji. Ma to na celu potwierdzenie jakości sadzonek, które będą przeznaczone do uprawy. Każdego roku nowy materiał przeznaczony jest do szczegółowej analizy. Instytut prowadzi szczegółowe rejestry sadzonek – potwierdzeniem ich jakości jest wydanie dla właściciela szkółki świadectwa uprawniającego go do rozprowadzania materiału nasadzeniowego. Aby z danej sadzonki otrzymać doskonałej jakości owoce trzeba stale doskonalić metody uprawy a także koncentrować się na wprowadzeniu nowych odmian o niebanalnym smaku i doskonałych właściwościach odżywczych. W tym celu powołane zostały Instytuty badawcze – jeden z nich znajduje się w Skierniewicach. W ośrodku badawczym trwają prace prowadzone przez czołowych polskich naukowców między innymi : Pana prof. dr hab. Edwarda Żurawicza oraz Panią doktor Agnieszkę Masny. Mamy w tej dziedzinie duże osiągnięcia ponieważ polskim ekspertom udało się wprowadzić nowe odmiany truskawek.
Cieszą się one dużym zainteresowaniem zarówno jeśli chodzi o naszych plantatorów jak i zagranicznych hodowców. Jest kilkanaście gatunków odmian truskawek rodzimego pochodzenia – które powstały dzięki pracy polskich naukowców w Instytucie w Skierniewicach. Odmiany te cieszą się dużym zainteresowaniem w takich krajach jak Szwecja, Finlandia, Litwa, Łotwa i Estonia, Niemcy, Grecja, Wielka Brytania, Prace nad nowymi gatunkami odmian nadal trwają na pewno dzięki zwróceniu większej uwagi na osiągnięcia naszych naukowców oraz pomoc im w rozwoju ich umiejętności i dostępu do lepszej jakości narzędzi pracy większość polskich odmian truskawek zostałaby wprowadzona i rozpopularyzowana w gospodarstwach lokalnych a także zagranicznych znacznie szybciej. Powstałe w polskim ośrodku badawczy rodzime odmiany są najlepiej przygotowane do uprawy w naszych warunkach klimatyczno- glebowych.
Formalna strona dystrybucji truskawek
Każda odmiana truskawek wprowadzona do masowej uprawy musi posiadać licencję i spełniać określone kryteria. Zarejestrowana odmiana posiada w systemie ewidencji inspekcji :
wypis świadectwa a także inne dokumenty potwierdzające spełnianie wytycznych umożliwiających wprowadzenie danej odmiany do masowej uprawy. Polscy naukowcy są autorami takich odmian min. truskawek jak (z odmian nowychy): Hokend, Grandarosa, Markat, Mardruk, Panon, Elsariusz, Pink Rosa, Panwik a także z nieco starszych: Dukat, Elkat, Filon, Filut, Paladyn. Nadal trwają prace naukowców nad wyhodowaniem nowych odmian przeznaczonych do uprawy gruntowej i sterowanej. Spośród wymienionych odmian najczęściej eksportowane za granice są: Grandarosa, Elsariusz, Panon, Senga Sengana, Polka, Elkat, Hanoje. Wymienione gatunki sadzonek cieszą się bardzo dużą popularnością ponieważ są bardzo zdrowe i nadają się do transportu a przede wszystkim są bardzo plenne – oznacza to, że z każdego krzewu truskawki można otrzymać dużą ilość pysznych i zdrowych owoców. Odmiany wyhodowane w instytucie aby mogły być uprawiane przez plantatorów i wysyłane za granicę muszą mieć wydane przez inspekcję specjalne pozwolenie na uprawę w Polsce i na eksport.
Ponadto w przypadku eksportu zagranicznego poza kraje Europy – często dane państwo wydaje własne rozporządzenia i wytyczne dotyczące możliwości zakupu przez dany kraj sadzonek.
Na szczęście coraz częściej wzrasta zainteresowanie naszymi odmianami sadzonek a to dlatego, że są one bardzo wysokiej jakości i wydają bardzo zdrowe owoce. Cieszą się taką popularnością ze względu na wyjątkowy smak i aromat. Wspomniany wcześniej PIORIN zajmuje się ochroną roślin i dopuszczeniem zdrowych roślin do masowej produkcji. Każde województwo ma swój oddział PIORIN przypisany zgodnie z rejonizacją. W tym Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewic plantatorzy zaopatrują się w nowe odmiany roślin przeznaczonych do uprawy, testują je, zaopatrują się w materiał nasadzeniowy i przekazują do badania wyhodowane rośliny.
Truskawki na terenie Unii Europejskiej
Aby właściciel szkółki mógł wprowadzić sadzonki do sprzedaży musi spełnić szereg procedur. Jeśli chodzi o sprzedaż sadzonek do krajów Unii doskonała jakość sadzonek wyprodukowanych w Polsce wpływa na stale rosnącą ich popularność ciekawostką jest to,że nasze sadzonki cieszą się rosnącym zainteresowaniem nawet w egzotycznych krajach jednym z tych krajów jest Afryka. Najpopularniejszymi sadzonkami w naszym kraju są kwalifikowane, zdrowe, silne sadzonki Frigo i sadzonki zielone doniczkowane. Sadzonki frigo występują także w doniczkach i w wersji mrożonej . W nasze sadzonki zaopatrują się plantatorzy z całej Polski, działkowicze, duże i małe gospodarstwa a także wielkoobszarowe gospodarstwa – kilkuhektarowe. Jednym z największych dystrybutorów sadzonek Frigo jest http://sadzonki-truskawek.eu. Ponadto jak już wcześniej wspominałam sadzonki w dużych ilościach są przeznaczone na eksport. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się sadzonki Frigo, które pozwalają uzyskać owoce już 7-8 tygodni od posadzenia. Kolejnym rodzajem sadzonek są – sadzonki zielone, są to sadzonki kopane wiosną i jesienią. Bardzo ważnym elementem hodowli jest zwrócenie szczególnej uwagi na prawidłowe sadzenie truskawek. Dotyczy to podstawowych zadań takich jak wybór najlepszej jakości odmian i uwzględnienia optymalnej odległości między rzędami oraz poszczególnymi sadzonkami. Jest to bardzo ważne zadanie ponieważ ma wpływ na jakość owoców a także na łatwość ich zbioru. Każdy doświadczony plantator ma opracowane indywidualne metody sadzenia oraz sposób prowadzenia swoich upraw. Kluczowe znaczenie dla jakości sadzonek ma gleba, która przed posadzeniem truskawek powinna być wilgotna i odpowiednio przygotowana. Przy sadzeniu należy zwrócić szczególną uwagę, aby korzeń był wyprostowany (zagięcie korzenia powoduje wypychanie rośliny do góry i jej przesuszanie).
Po posadzeniu sadzonki należy stale pamiętać o wilgotności gleby i regularnie podlewać uprawy.
Sposoby sadzenia truskawek
Wśród sposobów sadzenia truskawek rozróżniamy : System rzędowy, gdzie rozstaw w jakiej wysadza się truskawki jest uzależniona od maszyn i narzędzi stosowanych do pielęgnacji gleby i roślin (przy ręcznym sadzeniu truskawki sadzimy gęściej). Truskawki sadzić najlepiej w rozstawie 80-100 cm między rzędami, natomiast w rzędzie co 25-35 cm (na glebach lżejszych
truskawki sadzimy gęściej niż na cięższych). Rzadsze sadzenie zapewnia nam dobre wietrzenie roślin a to wpływa na ograniczenie rozwoju chorób. Ta metoda jest szczególnie popularna w systemie sadzenia upraw działkowych i w przydomowych ogródkach. Kolejną metodą jest uprawa rzędowo-pasowa. W tej metodzie odległości między rzędami truskawek jest różna zawsze jedno międzyrzędzie jest nieco szersze, a drugie węższe. Ten system uprawy pozwala na większe zagęszczenie roślin, a tym samym na uzyskanie wyższego plonu owoców z plantacji o tej samej wielkości. Odległość między sadzonkami jest mniejsza 25 cm ponadto tworzymy dwa pasy (80cm -100 cm). System jest szczególnie dobry do uprawy truskawek w tunelach niskich i polecany dla odmian, które mają niewielkie krzewy. Najbardziej intensywnym sposobem uprawy jest uprawa zagonowa w której stosuje się system dwu i czterorzędowy. Ten sposób stosuje się przy intensywnej uprawie. Kolejna metoda to sadzenie dywanowe najbardziej intensywny w rozstawach 90 cm na 50 cm w przypadku słabszej gleby odległości między sadzonkami wynoszą 1,20 cm na 50 cm przy cięższych glebach od 90cm do 1,50 cm.