Kiedy kostniaka usuwa się operacyjnie?
Kostniak to według jednych niezłośliwy nowotwór, a zdaniem innych efekt podokostnowej odczynowej budowy kości.
W zależności od umiejscowienia może powodować mniejsze lub większe utrudnienia w codziennym życiu. Jak leczyć kostniaka? Czy koniecznie trzeba go usuwać operacyjnie?
- Czym jest kostniak?
Kostniak stanowi guz na powierzchni kości. Posiada on kostną strukturę i cechuje się powolnym wzrostem. Zmiany tego typu mogą pojawić się na każdej kości, zdarza się, że występują na żebrach, kościach długich oraz miednicy, zazwyczaj sytuują się jednak w obrębie czaszki, gdzie osiągają rozmiary od 1 do 4 centymetrów średnicy.
Guz tworzy z reguły twardą, odgraniczoną masę, która nie daje żadnych objawów. W określonych przypadkach może jednak powodować ból wywołany uciskiem zmiany nowotworowej na otaczające ją tkanki, wszelkie dolegliwości zależą przy tym głównie od usytuowania guza. Kostniaki, szczególnie te umiejscowione na kościach żuchwy, stanowią również jeden z symptomów zespołu Gardnera – choroby genetycznej objawiającej się polipami jelita grubego.
- Jakie są rodzaje kostniaka?
Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje kostniaka.
Kostniak czaszki
Dotyczy on zazwyczaj części twarzowej czaszki. Zmiany nowotworowe powstają najczęściej w zatokach, zarówno w ich wnętrzu, jak i bezpośrednim sąsiedztwie. Miejsca atakowane przez kostniaka czaszki to, poza zatokami czołowymi, także przestrzenie powyżej nosa oraz kość sitowa.
Kostniak kostniowy
Ten typ kostniaka powstaje zazwyczaj w trzonach i końcowych partiach kości długich nóg, czyli kości udowej i piszczelowej. Zmiany tego rodzaju dotyczą również często kręgów, kości stóp oraz krętarza kości udowej. Kostniaki kostniowe występują najczęściej u młodych mężczyzn, charakteryzują się przy tym niewielkimi rozmiarami nieprzekraczającymi 2 centymetrów średnicy.
Kostniak zarodkowy
Ten typ kostniaka występuje najczęściej w kościach długich oraz w łukach kręgowych i kręgach kręgosłupa, a zmiany pojawiają się u osób pomiędzy 20 a 30 rokiem życia.
- Sposoby leczenia kostniaka
Kostniak stanowi łagodną zmianę cechującą się powolnym wzrostem i brakiem przerzutów, przez co jego leczenie kończy się zazwyczaj sukcesem. Sposób leczenia zależy przede wszystkim od umiejscowienia guza oraz jego wielkości, duże znaczenie ma również to, czy daje on jakiekolwiek objawy. W sytuacji, w której kostniak jest niewielki, nie powoduje bólu i cechuje się wolnym tempem wzrostu, zalecana jest wyłącznie jego obserwacja. W każdym innym wypadku konieczne jest podjęcie leczenia polegającego na chirurgicznym usunięciu guza.
- Jakie są wskazania do przeprowadzenia zabiegu operacyjnego usunięcia kostniaka?
W wypadku niewielkich i bezobjawowych kostniaków przeprowadzenie zabiegu operacyjnego usunięcia guza nie jest konieczne. Pacjent może poprzestać na wykonywaniu badań kontrolnych raz na kilka lat, mających na celu ocenę tempa wzrostu zmiany nowotworowej. Interwencja chirurgiczna polegająca na operacyjnym usunięciu kostniaka jest jednak konieczna, gdy guz posiada duże rozmiary, cechuje się szybkim wzrostem lub daje niepokojące objawy. Brak usunięcia dużych rozmiarów kostniaka czaszkowego usytuowanego w zatokach czołowych może wiązać się z rozwinięciem groźnych powikłań, takich jak:
- odma wewnątrzczaszkowa,
- ślepota jednooczna,
- zniszczenie ściany zatoki,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.
- Przebieg zabiegu
We współczesnej medycynie zabieg usunięcia kostniaków wykonywany jest zazwyczaj metodą endoskopową, czyli przy pomocy dostępu wewnętrznego. Wykorzystuje się przy tym wyspecjalizowane narzędzia mikrochirurgiczne, przede wszystkim diamentowe frezy oraz kleszcze. Metoda ta wykorzystywana jest obecnie nawet w usuwaniu dużych kostniaków czaszkowych umiejscowionych w zatokach czołowych, co dawniej było niewykonalne.
Usunięcia kostniaka można dokonać również z dostępu zewnętrznego, przeprowadzając operację osteoplastyczną lub operację Lyncha. W niektórych wypadkach w trakcie zabiegu może się okazać, że całkowite usunięcie kostniaka wiąże się z koniecznością usunięcia fragmentu zdrowej kości. Powstałe w ten sposób ubytki uzupełniane są przy pomocy specjalnych materiałów, przede wszystkim tytanowych blaszek.
- Gdzie odbyć konsultację przed zabiegiem?
Przed zabiegiem operacyjnego usunięcia kostniaka należy zasięgnąć opinii wykwalifikowanego specjalisty. W tym celu warto odbyć konsultację medyczną u neurochirurga w Jeleniej Górze przyjmującego w Centrum Medycznym Zabobrze. Pacjent decydujący się na wizytę ma pewność otrzymania profesjonalnej opieki medycznej i uzyskania fachowej opinii związanej z diagnostyką i leczeniem zabiegowym kostniaka.
